Veluwse stuwwal (IJstijd)

Ontstaan van Nederland

Het ontstaan van Nederland als land vindt plaats na het Midden Tiglien, bijna 2 miljoen jaar geleden. Tot die tijd was ons land grotendeels bedekt door water van de Noordzee. De echte basisvorm krijgt ons land in het Saalien, een ijstijd tussen 235.000 en 125.000 jaar geleden. Het noordelijk deel van Nederland was bedolven onder landijs uit Scandinavië; de zuidelijke grens van dat landijs liep van Amsterdam tot Nijmegen. In dit filmpje wordt het ontstaan helder uitgelegd https://youtu.be/O6iB8iZ9M6M.

De geologie van de Goudsberg

Het gebied rondom de Goudsberg maakt onderdeel uit van zijn directe, lager gelegen, omgeving en vormt onderdeel van het stuwwallenlandschap van Midden Nederland: de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe met de tussenliggende laagtes (o.a. Gelderse Vallei). Deze stuwwallen en tongbekkens zijn opmerkelijk gaaf en goed zichtbaar. Vanaf de Goudsberg (stuwwal) is bij helder weer de overzijde van het tongbekken (Utrechtse Heuvelrug) te zien.

De kop van het westelijk deel van de stuwwal die de Veluwe vormt, is gelegen ten oosten van Lunteren, het gebied rondom de grote zandgroeve, de Goudsberg en het Wekeromse Zand. Het gebied rondom de kop van die stuwwal is een vlakte gevuld met afzettingen die vorm hebben gegeven aan het huidige landschap. Opvallend in deze afzettingen zijn de vele dekzandruggen, ontstaan door het smeltwater (afstromen) en door windafzettingen (stuiven en verplaatsen). Dit gebied oogt vlak met minimaal reliëf. Door deze vlakte is het afwateren een probleem. De grondwaterstanden zijn verschillend, soms is de grond drassig (hoge grondwaterstanden), soms ook droog (lage grondwaterstanden). De bodem van de stuwwal wordt gekenmerkt door een samenstelling van groef zand, grind en keien (grondmorenen).